افسردگی تحریک پذیر چیست؟
افسردگی تحریک پذیر (AD) نوع نسبتاً شدیدی از افسردگی بالینی است که غم و اندوه مداوم، بدبینی، انرژی کم و خلق پایین یا “تهی” افسردگی معمولی را با علائم تحریک پذیر مانند تحریک پذیری، اضطراب، بی قراری، صحبت بیش از حد و طغیانهای عصبی ترکیب می کند.
این وضعیت سلامت روان ممکن است با عناوین یک قطبی، حالت مختلط، ویژگی های مختلط، شیدایی مختلط، افسردگی همراه با بیقراری روانی حرکتی یا افسردگی دورهای مختلط نیز شناخته شود.
بررسی اجمالی
انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد که به عنوان گروهی از اختلالات سلامت روان، بیش از ۲۶۴ میلیون نفر را در تمام سنین در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد .AD یکی از انواع افسردگی است.
تشخیص AD تا حدودی بحث برانگیز و متناقض است (به عنوان مثال، برخی از پزشکان ترجیح می دهند از تشخیص افسردگی با ویژگی های ترکیبی استفاده کنند یا آن را بخشی از اختلال دوقطبی بدانند) زیرا ویژگی های این اختلال با انواع دیگر افسردگی همپوشانی دارد.
با این حال، محققان و پزشکان به طور فزاینده ای معتقدند که افسردگی، شیدایی و سلامت روان، به طور کلی، در یک طیف قرار دارند و به همین دلیل ممکن است از نام های مختلفی برای توصیف افسردگی یک فرد استفاده شود و هر فرد لزوماً همه علائم را نشان نمیدهد.
به طور کلی، یک فرد مبتلا به افسردگی تحریک پذیر احساس ناخوشی شدید، کمبود انرژی، ناامیدی و بیتفاوتی ناشی از افسردگی معمولی و همچنین میل به تخلیه هیجانی که اغلب در رفتارهای بیثبات، بیخوابی، خلق منفی، افکار رقابتی، و خلق زودگذر وجود دارد را تجربه میکند.
در حالی که این علائم ممکن است در افسردگی نیز رخ دهد اما برای افرادی که به افسردگی تحریک پذیر مبتلا هستند، این مسائل بارزتر و پایدارتر میباشند.
در ادامه درباره علل، عوامل خطر، تشخیص و درمان افسردگی تحریک پذیر اطلاعات بیشتری آورده شده است.
علائم
همانطور که در ابتدای متن بیان شد، این اختلال ممکن است افسردگی تحریک پذیر نامیده شده و یا توسط متخصص سلامت روان به روش دیگری طبقه بندی شود. با این حال، علائم و نشانه های معمول این اختلال شامل برخی از علائم معمول افسردگی است، مانند:
- افسردگی یا خلق پایین
- خستگی
- احساس گناه، پوچی، بی ارزشی یا شرم
- بی خوابی یا پرخوابی
- فقدان انرژی، انگیزه و علاقه به چیزهایی که قبلا مورد علاقه بودند
- کاهش یا افزایش وزن و بیاشتهایی یا پرخوری
- بدبینی
- غمگینی
- افکار خودکشی یا تلاش برای آن
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان افکار خودکشی دارید، برای دریافت حمایت و کمک از یک مشاور آموزش دیده با خط حیاتی پیشگیری از خودکشی ملی به شماره ۸۲۵۵-۲۷۳-۸۰۰-۱ تماس بگیرید. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در معرض خطر فوری هستید، با ۹۱۱ تماس بگیرید.
برای اطلاع از منابع بیشتر در مورد سلامت روان، به پایگاه داده خط راهنمای ملی ما مراجعه کنید. |
علاوه بر این، افراد مبتلا به افسردگی تحریک پذیر برخی از علائم و نشانههای زیر را نیز تجربه خواهند کرد که وضعیت آنها را به عنوان “آشفتگی” تعریف میکند:
- خشم
- اضطراب
- دلخوری از چیزهای کوچک
- شکایت بیش از حد
- تحریک پذیری شدید
- احساس نیاز به انتقاد از دیگران یا تخلیه هیجانی
- بی قراری
- حرف زدن بی وقفه
- جویدن ناخن، فشار دادن دست و یا کندن پوست، مو یا لباس
- طغیان
- افکار رقابتی
- بی قراری، راه رفتن یا حرکت بیش از حد
- فریاد زدن
همانطور که در بالا ذکر شد، هر فرد ممکن است ترکیب منحصر به فردی از علائم افسردگی و بیقراری داشته باشد که با هم به عنوان افسردگی تحریک پذیر تشخیص داده می شوند.
تشخیص
افسردگی تحریک پذیر توسط پزشک، روانپزشک و یا متخصص سلامت روان تشخیص داده می شود اما قبل از تشخیص، پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند.
همانطور که در بالا ذکر شد، تشخیص این اختلال ساده نیست زیرا با چندین نوع افسردگی همپوشانی دارد. گاهی اوقات، زمانی که تفاوتهای ظریف در درمان آشکار شود، ابتدا بهعنوان افسردگی و سپس افسردگی تحریک پذیر تشخیص داده میشود.
متخصص سلامت روان با مشاهده حالات و رفتار شما به دقت وضعیت شما را ارزیابی می کند. او همچنین سابقه پزشکی و سلامت روان شما را بررسی کرده و در مورد تجربیات شما در جریان گفتگوی درمانی اطلاعات بیشتری کسب میکند تا افسردگی تحریک پذیر را از سایر موارد احتمالی مانند اختلال دوقطبی تشخیص دهد.
برای تشخیص، علائم این بیماری باید حداقل به مدت دو هفته وجود داشته باشند و حداقل دو علامت آشفتگی فیزیکی یا آشفتگی ذهنی همراه با علائم معمول افسردگی تجربه شوند.
یکی از مؤلفههای کلیدی افسردگی تحریک پذیر این است که، بر خلاف برخی دیگر از اختلالات که در آنها حالتهای بیقراری، شادی، و یا فعالیت در نوسان هستند (مانند اختلال دوقطبی)، احساسات و رفتار بیقراری همراه با علائم بیماری، ثابت هستند. علائم بی قراری نیز شدیدتر و پایدارتر از سایر انواع افسردگی است.
یکی دیگر از جنبه های افسردگی تحریک پذیر که متخصصان سلامت روان ارزیابی و به آن دقت میکنند، تمایل به اختلالات مصرف مواد، آسیب رساندن به خود و افکار خودکشی است.
مهم است که بدانید افراد مبتلا به این بیماری بیشتر درگیر این افکار و رفتارهای پرخطر هستند.
علل
مانند بسیاری از اختلالات، علل یا محرکهای افسردگی تحریک پذیر پیچیده هستند و تصور میشود که از ترکیبی از عوامل، از جمله وراثت، ساختار شیمیایی مغز، آسیبهای دوران کودکی، پریشانی عاطفی، عوامل محیطی، شرایط سلامت روانی همراه و سایر مسائل ناشی میشوند.
برخی از عوامل زمینهساز رایج و مؤثر در ایجاد افسردگی تحریک پذیر عبارتند از:
- زندگی خانوادگی نابسامان
- احساس از دست دادن
- احساس حقارت، بیارزشی یا پشیمانی
- عدم تعادل هورمونی
- کم کاری تیروئید
- سایر شرایط سلامت روان مانند اختلال دوقطبی، اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و اختلالات اضطرابی
- مهارت های مقابله ای ضعیف
- استرس طولانی مدت
- حوادث تروماتیک
در اغلب موارد ممکن است ترکیبی از عوامل در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد و گاهی اوقات هم ممکن است دلایل آن کاملاً مشخص نباشد.
علاوه بر این، مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث ایجاد رفتارهای تحریک پذیر در افراد و در نتیجه بروز افسردگی تحریک پذیر شود.
درمان
گزینههای درمانی برای افسردگی تحریک پذیر مشابه سایر انواع افسردگی است و معمولاً شامل گفتگودرمانی و دارودرمانی میشود. از درمان شناختی-رفتاری هم اغلب با هدف کمک به فرد در شناخت و تغییر الگوهای فکری منفی یا مخرب استفاده می شود.
داروهای ضد افسردگی، تثبیت کنندههای خلق و یا داروهای ضداضطراب نیز اغلب در ترکیب با رفتاردرمانی استفاده می شوند. توجه داشته باشید که اثربخشی داروها (معمولاً از یک تا دو ماه یا بیشتر) و یافتن داروی مناسب با دوز صحیح ممکن است زمان ببرد.
در موارد شدیدتر که درمانهای دیگر موثر نیستند، ممکن است از درمان با شوک الکتریکی نیز استفاده شود.
درمان افسردگی تحریک پذیر میتواند چالشبرانگیز باشد، بنابراین بسیار مهم است که حتی درصورت کاهش علائم و یا بهبودی به برنامه درمانی تجویز شده پایبند باشید.
مقابله
باید بدانید که با درمان، می توان افسردگی تحریک پذیر را به طور موثری مدیریت کرد. همانطور که در بالا ذکر شد، درمان منسجم و مداوم بهترین راه برای بهبود این بیماری است.
اقدام درمانی بهموقع و مراقبت در دوره های افسردگی نیز احتمال موفقیت درمان را بیشتر می کند.
علاوه بر درمان، که در آن میتوانید روی تغییر و مدیریت رفتار و افکار کار کنید، راهبردها و مهارتهای زیادی وجود دارد که میتوانید از آنها برای کمک به مقابله با این اختلال استفاده کنید، از جمله موارد زیر:
- تکنیکهای تنشزدایی
- برهم زدن واکنشپذیری و سایر عادات منفی
- ورزش
- خواب کافی
- تکنیکهای آرامسازی خود
- مراقبت از خود
- مدیریت استرس
فهمیدن اینکه افسردگی تحریک پذیر دارید میتواند ناراحتکننده باشد، اما باید بدانید که تشخیص میتواند آغازی برای دریافت کمک و حمایت باشد.
با درمان مناسب و توجه مداوم به مراقبت از سلامت روانیتان ، می توانید کنترل زندگی و سلامت روان خود را دوباره به دست آورده و آنرا حفظ کنید.