آن کس که نداند و نداند که نداند، نادانی نادانی های بیشتری به همراه دارد… افراد معمولا خود را باهوش‌تر و توانمندتر از آنچه که واقعا هستند، ارزیابی می کنند. به خصوص افراد کم توان¬تر، مهارت های لازم برای تشخیص بی کفایتی خود را ندارند. ترکیبی از خودآگاهی ضعیف و توانایی شناختی پایین باعث می‌شود که افراد توانایی‌های خود را بیش از حد ارزیابی کنند. به این پدیده اثر داننیگ- کروگر می گویند. همانطور که چارلز داروین در کتاب خود به نام تبار انسان نوشت: “جهل بیشتر از دانش باعث اعتماد به نفس می شود.”
مروری بر اثر دانینگ کروگر
دیوید دانینگ و جاستین کروگر، دو روانشناس اجتماعی بودند که در تحقیقات خود این پدیده را تبیین کردند: برای مثال، انها دریافتند که افرادی که در آزمون‌های گرامر، طنز و منطق کمترین نمره ها را کسب کردند عملکرد خود را به طرز چشمگیری بیش از حد خوب تخمین می زنند. انها در تحقیق دیگری دریافتند که دانش‌آموزانی که در امتحانات مردود می شوند، گاهی اوقات احساس می‌کنند که مستحق نمره بسیار بالاتری هستند. آنها دانش و توانایی خود را بیش از حد ارزیابی می کنند و از دیدن ضعف عملکرد خود ناتوان هستند.
افرادی که عملکرد پایینی دارند نمی توانند سطح مهارت و شایستگی افراد دیگر را تشخیص دهند و به همین دلیل آنها همواره خود را بهتر، تواناتر و آگاه تر از دیگران می دانند.
دانینگ و همکارانش آزمایش‌هایی را نیز انجام داده‌اند که در آن از پاسخ‌دهندگان پرسیدندکه آیا با انواع اصطلاحات مرتبط با موضوعاتی مانند سیاست، زیست‌شناسی، فیزیک و جغرافیا آشنا هستند یا خیر. آنها همراه با مفاهیم واقعی مرتبط با این موضوعات اصطلاحات کاملاً ساختگی را نیز قرار دادند. در یکی از این مطالعات، تقریباً ۹۰ درصد از پاسخ دهندگان ادعا کردند که حداقل تا حدودی از اصطلاحات ساخته شده آگاهی دارند. هر چه شرکت‌کنندگان بیشتر ادعا کنند که با یک موضوع آشنا هستند، احتمال بیشتری وجود دارد که ادعا کنند با اصطلاحات بی‌معنی آشنا هستند. همانطور که دانینگ گفته است، مشکل اصلی نادان ها این است که خود را یک متخصص می دانند.
دیوید دانینگ عنوان می کند «در بسیاری از موارد، بی‌کفایتی افراد را سرگردان، گیج یا محتاط نمی کند. درعوض، افراد نالایق اغلب با اعتماد به نفس نامناسبی که پیدا می کنند خود را بسیار متخصص می دانند.
علت های اثر دانینگ کروگر
چه چیزی این پدیده روانی را توضیح می دهد؟ دانینگ و کروگر پیشنهاد می کنند که مردم نه تنها ناتوان هستند بلکه بی‌کفایتی‌شان مانع آن می شود که بفهمند چقدر ناتوان هستند. افراد نالایق تمایل دارند:
- سطح مهارت خود را بیش از حد ارزیابی کنند.
- در تشخیص مهارت و تخصص واقعی افراد دیگر ناتوان است
- ناتوانی در تشخیص فقدان مهارت و اشتباهات
- دانش اندک می تواند منجر به اعتماد به نفس بیش از حد شود.
چه کسانی تحت تأثیر اثر دانینگ کروگر قرار می گیرد؟
واقعیت این است که همه افراد مستعد ابتلا به این پدیده هستند. افرادی که در یک زمینه متخصص واقعی هستند ممکن است به اشتباه فکر کنند که هوش و دانش آنها به حوزه های دیگری منتقل می شود که در آن کمتر آشنا هستند. برای مثال، یک دانشمند باهوش، ممکن است نویسنده ای بسیار ضعیف باشد، اما توانایی خود را در نویسندگی بسیار بالا ارزیابی کند.
آیا راهی برای غلبه بر اثر دانینگ کروگر وجود دارد؟
دانینگ پیشنهاد کرده است: «همه ما مخزن باورهای نادرست هستیم. یادگیری بیشتر در مورد نحوه عملکرد ذهن و اشتباهاتی که همه ما مستعد آن هستیم، ممکن است اولین قدم در زمینه غلبه بر اثر دانینگ- کروگر باشد. دانشمندان پیشنهاد می‌کنند که با افزایش تجربه در یک موضوع، اعتماد به نفس معمولاً به سطوح واقعی‌تری کاهش می‌یابد. همچنان که افراد در مورد موضوع مورد علاقه بیشتر می آموزند، کمبود دانش و توانایی خود را بیشتر متوجه می شوند. سپس وقتی افراد اطلاعات بیشتری به دست می آورند و در واقع در یک موضوع متخصص می شوند، سطح اعتماد به نفس آنها دوباره بهبود می یابد.
اگر مطمئن نیستید که می توانید به ارزیابی خود اعتماد کنید، چه کاری می توانید انجام دهید تا ارزیابی واقعی تری از توانایی های خود در یک زمینه خاص به دست آورید؟
۱-به یادگیری و تمرین ادامه دهید.
به جای اینکه فرض کنید همه چیزهایی را که باید در مورد یک موضوع بدانید می دانید، به کاوش عمیق تر ادامه دهید. هنگامی که دانش بیشتری در مورد یک موضوع به دست می آورید، احتمال بیشتری وجود دارد که متوجه شوید چقدر مطلب هنوز برای یادگیری وجود دارد. این امر می تواند با تمایل به تصور اینکه شما یک متخصص هستید، مبارزه کند، حتی اگر متخصص نباشید.
۲- از دیگران بپرسید که چطور هستید.
یکی دیگر از راهبردهای مؤثر، درخواست انتقاد سازنده از دیگران است. در حالی که گاهی شنیدن انتقاد دشوار است، چنین بازخوردی می تواند بینش ارزشمندی در مورد اینکه دیگران چگونه توانایی های شما را درک می کنند ارائه دهد.
سوالات خود را در انتهای همین مطلب بنویسید و به دنبال اطلاعاتی باشید که ایده های شما را به چالش می کشند.
